
Hello Kwento Mo Yan,
Gusto ko lang pong mailabas ang bigat sa dibdib ko. Hindi ako sanay maglabas ng sama ng loob, pero ngayon, para bang wala nang ibang daan kundi ang isulat ito.
Ako po si Jeremiah (hindi totoong pangalan), 31 taong gulang. Ako ang panganay sa anim na magkakapatid. Sa aming lahat, ako lang ang hindi umalis ng baryo. Hindi ako nagtapos ng kahit anong pormal na edukasyon, ni hindi man lang ako nakaabot sa hayskul. Hindi dahil ayaw ko, kundi dahil ako ang naiwan para alagaan si Inay noong bumigay na ang katawan niya sa katatrabaho sa bukid.
Maaga akong namulat sa hirap. Bago pa ako tumuntong ng kinse anyos, marunong na akong magluto ng lugaw gamit lang ang sinaing na kanin sa pinagkuloang tubig ng gulay. Minsan, may asin. Minsan, wala.
Pero hindi ako naging reklamador. Tinanggap ko ‘yon. Natutong tumawa kahit wala nang kinakain. Natutong magtrabaho sa ilalim ng araw, kahit ang tanghalian ay bahaw na tinapay na ibinalot pa sa dyaryong basa.
Ngunit nitong nakaraan lang, nagplano ng family reunion ang mga kapatid ko sa Maynila. Matagal ko nang hindi sila nakikita. Tatlong taon na mula noong huling nagkasama-sama kami, at ngayong may pagkakataon, pinilit kong makasama.
Ang tanong: ano ang kaya kong dalhin?
Wala akong sariling tanim. Tagtuyot. Wala ring kita sa palengke. Ang natira lang sa amin ay isang supot ng kaning-lamig na pinatuyo ko sa araw at binudburan ng asin. Niluto ko ’yon bilang lugaw sa uling, nilagay sa lumang plastik ng yelo, at tinakpan ng basang bimpo. Para hindi tuluyang mapanis sa biyahe.
Mahigit labindalawang oras ang biyahe ko. Dalawang beses akong bumaba para magpalipas ng hilo, pero tiniis ko. Ang mahal ng pamasahe. Nang makarating ako sa venue, isang mamahaling bahay ng isa naming pinsan. Parang hindi ko alam kung dapat ba akong pumasok.
May mga kotse sa labas. May nakahilerang mamahaling sapatos sa pintuan. Sa loob, may buffet. May steak, tempura, wine, at cake na parang gawang hotel.
Ako? Lugaw na may asin. Sa plastik.
Tahimik akong lumapit sa lamesa. Ilalapag ko na sana ‘yung baon ko, pero nahinto ako nang may biglang nagsalita.
“Ano ’yan, soup?” tanong ng pamangkin ko.
“Lugaw yata… pero bakit nasa plastik?” sabay tawa ng pinsan kong naka-long sleeves na mamahalin.
Wala akong nasabi. Inilagay ko sa tabi, halos itago. Umupo ako sa isang sulok. Wala man lang lumapit. Wala man lang nagsabi ng “kumain ka.” Ni isang kapatid ko, walang lumingon.
Alam mo ’yung pakiramdam na andami mong tiniis para makarating, pero pagdating mo, parang wala ka?
Parang ako ’yung lugaw nandiyan, pero walang may gusto. Walang lasa para sa kanila. Walang halaga.
Pag-uwi ko, dala ko pa rin ‘yung plastik. Mas natunaw pa ang yelo kesa sa kahit anong pakialam nila.
At sa gabi ring ’yon, habang nakahiga ako sa sahig ng terminal, hinihintay ang biyahe pauwi, tinanong ko ang sarili ko:
“Masama bang lugaw lang ang kaya mong dalhin?”
“Kasalanan bang wala kang pambili ng kahit isang putahe?”
“Kasalanan bang hindi ka naging ‘sosyal’ tulad nila?”
At sa gitna ng lamig, sinagot ko sarili ko:
Hindi.
Dahil ’yung lugaw na ’yon, pinaghirapan ko. Hindi inutang. Hindi kinopya. Hindi in-order. Gawa sa kung anong meron at kung anong totoo.
Kung sa paningin nila, ‘mababang uri’ ako…
Aba, mas pipiliin kong maging taong totoo kaysa taong sosyal pero walang puso.
– Jeremiah